Tuintips

Tips van onze leden

Hieronder staan vele tips die u helpen bij het tuinieren. Van leden voor leden!

En heeft u een mooie oogst, dan moet er natuurlijk ook nog lekker worden gegeten. Ook daar kunnen we elkaar helpen door de lekkerste recepten te delen.

Heeft u het idee dat er nog een tip of een recept ontbreekt? Laat het weten en wij plaatsen het met plezier.

Tips voor de tuin:

Bemesting

Doel en gebruik van onze meststoffen:

Ammoniaksulfaat:
Ammoniaksulfaat is een chemische, snelwerkende meststof rijk aan stikstof. Ammoniaksulfaat zorgt voor een snelle groei van planten. Deze meststof werkt verzurend en is gunstig voor de bemesting van zuurminnende gewassen. Ammoniaksulfaat zorgt voor een effectieve mosbestrijding in het gazon. Gezien de zuurtegraad van het product blijft bekalken van niet-zuurminnende gewassen noodzakelijk.

Samenstelling: 21%N
Dosis: gazon 3kg/100m², andere teeltafhankelijk.

Bazaltmeel:
Bazaltmeel zorgt voor een preventieve gewasbescherming. Bazaltmeel is een zeer fijn gemalen gesteente uit vulkanische gebieden. Het bevat een hoge concentratie aan silicium, kalk, magnesium en sporenelementen, die zorgt voor een optimale natuurlijke weerstand van de plant tegen schadelijke invloeden van buitenaf. Slechts een keer per twee weken de planten bestuiven zorgt voor een blakende gezondheid van uw gewas.
Bazaltmeel heeft de positieve eigenschap om stikstof vast te houden en belet het uitspoelen hiervan in de bodem. Het leent zich uitstekend als toevoeging voor de samenstelling van de ideale composthoop.

Bentoniet:
Bentoniet is een natuurlijk product dat de watercapaciteit van de bodem aanzienlijk verhoogt, het voorkomt het uitspoelen van alle benodigde voedingsstoffen (meststoffen) die de grond bevat. Bentoniet kan in potgrond vermengd worden waardoor minder water dient gegeven te worden. Bentoniet is een kleimineraal dat van nature in de bodem voorkomt. Kleibodems zijn zwaardere gronden, waar uitspoeling van meststoffen minder voorkomt. Dit kleimineraal houdt heel wat water vast.

Blauwe korrel:
Universele meststof voor het bemesten van de gehele sier- en groentetuin.

Samenstelling: NPK 12-12-17 (+2)(+15)
Dosis: teeltafhankelijk.

Compostmaker:
100% natuurlijk product dat is opgebouwd uit een selectie van hoogwaardige grondstoffen. Zorgt voor de ideale voedingsbodem voor compostbacteriën.

Cyaanamide:
Kalkcyaanamide is een specialiteit in de moderne plantenteelt. Kalkcyaanamide is een milieuvriendelijke meststof met meervoudige werking. Op grond van zijn bijzondere samenstelling verzorgt kalkcyaanamide de planten op ideale wijze met stikstof en levert de bodem de zo waardevolle kalk. Gelijktijdig wordt de druk van onkruiden en ziekten verminderd door de deelwerking van kalkcyaanimide tegen de uit zaad opkomende één- en tweezaadlobbige onkruiden alsook tegen de met de bodem verbonden ziekten.
Samenstelling: 20%N + 50% CaO
Dosis: teeltafhankelijk.

Fimus:
Samengestelde universele meststof voor tuin en gazon.
Samenstelling: NPK 7-5-7 + (2)
Dosis: teeltafhankelijk.

Floranid permanent:
Professionele universele meststof voor het bemesten van de gehele sier- en groentetuin en boomgaard.

Samenstelling: NPK 16-7-15(+2).
Dosis: teeltafhankelijk.

Viano korrelkalk:
Viano korrelkalk zorgt voor een goede aanvulling van de normale bemesting. Het toedienen van kalk impliceert een PH-verhoging, wat de meststofopname verbetert. Niet gebruiken bij zuurminnende planten. Het magnesiumgehalte zorgt voor een diepgroene bladkleur. De fijne witte korrel is makkelijk strooibaar met de hand of met de meststofstrooier. Deze kalk is door zijn hoge zuurbindende waarde (50%) uitermate geschikt voor het voorkomen van mossen in gazons.

Samenstelling: 50%Nw – 5 MgO.
Dosis: teeltafhankelijk.

Groene korrel:
Groene korrel is een verrijkte universele meststof met 6 spoorelementen en magnesium. Het product wordt gebruikt voor de teelt van groenten, in boomkwekerijen, bij klein fruit, grasperken en siertuinen. (Spoorelementen: ijzer, boor, koper, mangaan, zink en molybdeen)

Samenstelling: NPK 12-11-18s (+2 +20 +Sp)
Dosis: gazon 5 Kg/100m², andere teeltafhankelijk.

IJzersulfaat:
IJzersulfaat zorgt voor een snelle en effectieve bestrijding van mos, dat op enkele dagen zwart wordt. Nadelen zijn het gevaar voor vlekken op tegels en het afdoden van bodemleven. Ongeveer een week na het strooien van ijzersulfaat worden het afgestorven mos en de viltlaag verwijderd door te verticuteren.

Samenstelling, 18% Fe.
Dosis: 5 Kg/100m².

Industriële javel:
Dit krachtige ontsmettingsmiddel is heel actief tegen groene mosaanslag op klinkers en muren. Het is een relatief goedkoop product maar heeft een heel doeltreffende werking. Bij voorkeur onverdund met een nevelsproeier aanbrengen. Let op kledij, plastiek en planten.

Samenstelling: 47-50° BE.

Kieseriet magnesiumrijk:
Kieseriet is een natuurlijk product dat magnesium bevat. Magnesium is belangrijk bij de vorming van de groene bladkleur. Kieseriet wordt daarom meestal toegediend bij planten waar de bladkleur een belangrijke rol speelt ( bladhoudende struiken, hagen, gazons). Kieseriet vormt de perfecte aanvulling van het NPK menu van elke plant.

Samenstelling: 25%MgO – 50%SO3.
Dosis: teeltafhankelijk.

Koemest:
Organisch bodemverbeterend middel rijk aan organische stof. Gedroogde en gesteriliseerde koemest, vrij van onkruidzaden en ziektekiemen.

Samenstelling: NPK 7-5-7 +(2)
Dosis: 15 Kg/100m².

Landbouwkalk – eclat :
Basis kalkmeststof, bevat minder spoorelementen dan dolomiet of zeewierkalk. Niet gebruiken bij zuurminnende planten.

Samenstelling: 70%NW.
Dosis: 10 Kg/100m².

Lavameel:
Vulkanisch oergesteente, rijk aan mineralen. Wordt in de potgrond als toegelaten middel gebruikt en in de biologische teelt als stuifpoeder toegepast ter bestrijding van plagen en ziekten op fysische wijze. Het poeder vormt een barrière voor ziekten. Verbetert de bodemstructuur.

Magnesiumkalk:
Kalkmeststof met een hoog magnesiumgehalte dat de diepgroene bladkleur verzekert. Geschikt voor alle toepassingen in de tuin (groenteteelt, boomgaard en gazon). Niet gebruiken bij zuurminnende planten.

Samenstelling: 58% NW – 19% MgO.
Dosis: 10-15 Kg/100m².

Superfosfaat:
Fosfaten bevorderen de ontwikkeling van de wortels en de rijping van de vruchten. Gazons worden minder gevoelig voor droogte. Fosforgebrek komt vooral voor op ijzerhoudende gronden, alsook op arme, aangevoerde gronden.

Samenstelling: 18% P205.
Dosis: teeltafhankelijk.

Osmocote exact standard 5-6 maanden:
Osmocote exact is een gecontroleerd vrijkomende meststof. Deze meststof is speciaal ontwikkeld als basisbemesting voor potplanten en boomkwekerij. De voedingselementen worden over een langere periode vrijgegeven, afhankelijk van de werkingsduur van het product. Het product bevat hoofd- en spoorelementen in iedere korrel. Met Osmocote exact wordt het afgifte patroon aan de voedingsbehoefte van de plant gedurende de teelt aangepast. De harslaag rondom elke korrel bepaalt namelijk, uitsluitend onder invloed van de temperatuur, de dagelijkse afgifte van de voedingsstoffen. Deze afgifte wordt dus niet beïnvloed door andere externe factoren.

Samenstelling: NPK 15-9-9(+3)+ TE wateroplosbaar.
Dosis: teeltafhankelijk.

Patentkali :
Speciale kaliummeststof met een hoog gehalte aan magnesium en zwavel. Magnesium in patentkali is aanwezig uit het natuurlijke mineraal « Kieseriet ». Is zeer geschikt voor chloorgevoelige en magnesiumbehoeftige gewassen zoals aardappelen, sier- en bloementeelt, fruit, vollegrondsgroenten en boomkwekerijgewassen. Is toegelaten als meststof in de biologische land- en tuinbouw.

Samenstelling: 30K20 + 10MgO + 42SO3 / chloorarm.
Dosis: 2-12 Kg / 100m² afhankelijk van de teelttoepassing.

Fertigreen gazonmest:
Fertigreen gazonmest is een NPK meststof met een evenwichtige samenstelling, aangepast aan de behoefte van het gazon. De voedingselementen zijn zo opneembaar dat een snel resultaat gegarandeerd is. Vlot strooibare en snel oplosbare korrel verrijkt met extra magnesium.

Samenstelling: NPK 20-5-10s + 3MgO / chloorarm.
Dosis: 2-3 Kg /100m².

Fertigreen tuinmeststof:
Gekorrelde NPK meststof voor algemeen gebruik in siertuin en groentetuin. Uitgebalanceerde samenstelling voor een evenwichtige bemesting met extra magnesium. Chloorarm.

Samenstelling: NPK 9-7-14s ++3MgO + 20SO3 / Chloorarm.
Dosis: 3-14 Kg / 100m² afhankelijk van de teelttoepassing.

Samengestelde: NPK + MgO

N: Stikstof is belangrijk voor de groei en de vorming van bladeren en stengels van het gewas.
P: Fosfor is essentieel voor de goede inworteling van een gewas. Het zorgt voor een basisbemesting.
K: Kalium is noodzakelijk voor de vruchtvorming en de goede weerstand tegen droogte, koude en ziekten.
MgO: Magnesium is ook vaak terug te vinden in meststofsamenstellingen, het zorgt voor een mooie groene kleur van het gewas. Momenteel beschikbare samenstellingen zijn onderhevig aan wijzigingen.

Viano 6-7-8 + bacteriën:
Nog efficiënter door nuttige micro-organismen. Activeert het bodemleven. 100% organische stikstof. Hoog gehalte aan organisch stof. Chloorarm.

Samenstelling: NPK 6-7-8.
Dosis: 10-20 Kg / 100m² – teeltafhankelijk.

Viano leguma:
Het hoge potasgehalte verhoogt de weerstand tegen ziekte, verbetert de smaak en de bewaring van fruit en groenten. Magnesium garandeert een beter bladgroen. Enkele dagen vóór het zaaien of planten, Viano leguma uitstrooien. De meststof mengen met de aarde tot op een diepte van 10 cm. Tijdens de groei en in functie van het gewas, kan de behandeling hernomen worden.

Samenstelling: NPK 5-6-13 + 4 MgO.
Dosis: 8-20 Kg / 100m² – teeltafhankelijk.

Viano greencomfort 4 in 1 organisch :
Organische gazonmeststof met lange werking. Anti – mos op basis van ijzerchelaat: doodt alle mos. Vlekt niet – (ook niet op kledij). Verdelgt al het breedbladige onkruid in het gazon. Bacteriën verorberen de viltlaag en maken verticuteren overbodig. Kruimel – stofvrij.
Samenstelling: NPK 9-3-3 (+3) MgO.
Dosis: 10-15 Kg / 100m².

Zeewierkalk:
Verbetert de zuurtegraad en de bodemstructuur. Optimaliseert de werking van meststoffen en activeert micro-organismen. Poeder met spoorelementen.

fijnheid 90% < 0,16 mm, 45.
45 zuurbindende waarde.
4 % MgO.
Dosis: 8 – 10 Kg / 100 m².

Strooizout:
Handig voor de winterdagen.

Edialux – Formulex Herbit:
Totale onkruidverdelger om te gieten.

Samenstelling: 60% natriumchloraat – nr. 71/B.
Dosis: 2,5 Kg / 10L water = 100m².

(bron: volkstuin Koersel)

Bestrijdingsmiddelen

Onkruid en schadelijke insecten bestrijden
Onkruid! Het is de eeuwige vijand van iedere tuinier. Wat je ook doet, het steekt altijd weer de kop op. De grote vraag blijft altijd: hoe verdwijnt het?

Hoe eerder het onkruid weg is, hoe beter het is voor de planten. Onkruid onttrekt namelijk niet alleen vocht en voedingsstoffen uit de bodem, maar heeft ook een grote aantrekkingskracht op plaagdieren en ziekten.

Schoffelen
Schoffelen is en blijft de beste en meest milieuvriendelijke manier om onkruid te lijf te gaan.

Schoffel bij voorkeur op een droge zonnige dag, dat scheelt een hoop tijd. Het onkruid kan dan blijven liggen, want de zon droogt het onkruid uit. Is het buiten vochtig, dan moet je het onkruid wel verwijderen, want anders kunnen de wortels zich weer in de grond gaan vastzetten.

Schoffel zoveel mogelijk als het onkruid nog jong is dan heeft het geen kans om zaad te zetten.
Blijft na het schoffelen toch wat onkruid overeind staan, trekt het er dan even met de hand uit. Zorg er wel voor dat je wortel en al meeneemt.

Schoffelen van onkruid dat in het zaad staat is af te raden; het zaad verspreidt zich over de grond. Dit onkruid kunt u met de hand uittrekken en daarna afvoeren. Gooi nooit onkruid dat in het zaad staat in uw compostbak…… wie dat doet kan rekenen op een veelvoud aan onkruid als de compost na verloop van tijd op het land wordt aangebracht.

Om dezelfde reden is het niet verstandig om onkruid dat in het zaad staat op uw land te laten liggen drogen/ verteren. Ook dan kunt u rekenen op een veelvoud aan onkruid in uw grond en ook uw buren zullen last krijgen van uw onkruid.

Bestrijdingsmiddel
U mag op het complex uitsluitend gebruik maken van middelen die zijn toegestaan voor amateur-tuiniers. Kies altijd voor een milieuvriendelijk middel. Onze tuinwinkel heeft altijd toegestane middelen in voorraad.

Leest u voor gebruik de aanwijzingen op de verpakking goed en houd u aan de voorschriften voor toepassing en gebruik .

Om de vloeistof te verspreiden, kun je het beste een plantenspuit nemen. Het middel wordt dan gelijkmatiger verdeeld dan met een gieter. Enkele uren na het spuiten wordt het onkruid bruin en gaat dood.

Let er bij het verspreiden van het middel op dat alleen het onkruid in contact komt met de vloeistof. Een goed hulpmiddel hierbij is een speciale onkruidkap.

Het beste kan je gieten of spuiten in de avond, op een droge, niet al winderige dag zodat het onkruid de volgende morgen het vocht goed kan opnemen.

Onkruid voorkomen kan met bodembedekker, deze planten zorgen voor een dergelijk dikke laag dat onkruid geen kans krijgt.

Onkruid tussen een vlonder of tussen het grind voorkom je door anti-worteldoek te gebruiken.

Om zelf te maken

Er zijn een aantal middelen om onkruid of ongedierte te bestrijden gemakkelijk zelf te maken :

Rabarbergier; Laat een aantal bladeren inwater een aantal uren trekken en dit treksel gieten bij de stam van de planten.
Rabarberextract; Kook 1 kg rabarberbladen in 2 liter water laat dit een 20 minuten zachtjes doorkoken, +/- 5 gram groene zeep toe en dit goed zeven. Dit mengsel verdunnen , en over het gewas sproeien Goed tegen Koolvlieg , slakken en luizen.
Zeepspiritus; Om luis te bestrijden hebben we 1 liter water, 5 gram groene zeep en 5 ml spiritus nodig
Brandnetelgier; Brandnetels een week in water weken, dan wat groene zeep erbij, en zeven.
Heermoesgier ; zie brandnetelgier, maar dan heermoes gebruiken . Levert veel fosfor!

Ik heb ook gehoord dat een mengsel van knoflook in water koken af laten koelen en wat groene zeep erbij ook helpt. ?

Wittevlieg
Door afrikaantjes en (of) oost Indische kers of goudsbloem naast (in de nabijheid.) van de planten te plaatsen, kunnen we de witte vlieg goed bestrijden. Deze planten scheiden een stof af die door de buurplanten wordt opgenomen zodat ze niet meer aantrekkelijk zijn. (probeer het eens bij komkommer, augurken en tomaten.)

Luizen
Luizen kunnen heel hardnekkig zijn.

Zeepspiritus ( 1 liter water 5 gram groene zeep 5 ml spiritus )
Brandnetelgier ( jonge brandnetels een week in water weken, dan wat groen zeep erbij, en zeven). Het stinkt wel.
Rabarberzeep ( een kilo rabarberblad klein snijden en een half uur laat koken, na afkoeling wat groene zeep er bij, zeven ).

Rupsen
Rupsen zijn veelvraten vooral op kool. De vriendelijke manier van bestrijden is: zoveel mogelijk met de hand weghalen en ze zetten op een plek waar vogels en andere lief hebbers gemakkelijk bij kunnen komen.

Er zijn ook biologische middelen in de handel.
Heb u nog ideeën laat het weten.

Kook 1 kg rabarberbladen in 2 liter water laat dit een 20 minuten zachtjes doorkoken, +/- 5 gram groene zeep toe en dit goed zeven. Dit mengsel verdunnen , en over het gewas sproeien

Mieren
Kunnen heel lastig zijn.

Een mengsel van gist en stroop in gelijke delen heeft ook effect op de mieren.

Enkele planten waar mieren een hekel aan hebben zijn lavendel, goudsbloem, Afrikanen, boerenwormkruid, bieslook, brandnetel en kruizemunt.

In de vakhandel zijn biologische bestrijdingsmiddelen zoals mierenpoeder en lokdoosjes te koop die u van het mierenprobleem kunnen verlossen.

Mieren hebben een grote afkeer van nogal wat geurtjes en materialen. Deze afkeer kunnen we gebruiken om de mier uit (delen van) de tuin te weren. Hieronder staan een aantal mogelijkheden.

Uitstrooien van soorten peper, koffiedik, kruidnagel, knoflook en kalk.

Uitgieten van uien- en knoflooktreksels.

Slakken
Slakken houden van jonge plantjes.

Het alom bekende middel om slakken te bestrijden: graaf een paar bekertjes of potjes tot 1 centimeter onder de rand in de grond, en doe er wat bier in. ( proef even of het wel lekkere bier is )

Een perfect middel is: kook 20 minuten 100 gram Alsem in 1 liter water, laat het nog een dag verder trekken, zeef het en sproei onverdund over het gewas. Goed tegen slakken maar ook anderen insecten.

Als je meloen gaat eten snij deze over midden en lepel het vruchtvlees eruit, de halve schil kan gebruikt worden als val voor slakken ze zijn er gek op, je kunt ook sinaasappels gebruiken; wel omgekeerd neerleggen! De volgende dag kan je al kijken of je wat gevangen hebt ; als dat zo is kun je ze weer klaarleggen voor vogels en ….. eenden zijn er ook gek op.

Gebruik geen slakkenkorrels die de rupsen doden, want deze zijn niet goed voor het milieu; als de vogels en anderen dieren giftige slakken eten, gaan ze veelal dood of krijgen een steeds grotere concentratie aan gifstoffen in hun lijf . Uiteindelijk komen die gifstoffen terug op ons eigen bord en in ons lichaam !

Speciale netten voor gewasbescherming
In de professionele teelt wordt vaak gebruik gemaakt van speciale netten, die zo fijnmazig zijn dat kool- en wortelvlieg of witte vlieg niet meer bij de gewassen kunnen komen. Deze netten komen steeds vaker op de markt in afmetingen die ook voor hobbytuiniers aantrekkelijk kunnen zijn. Deze netten worden verkocht onder de naam anti-insectengaas of teeltgaas. Voor meer info zie:

https://www.zaadhandelvanderwal.nl/nl/shop/netten_gazen_protectienetten

Ratten en muizenbeheersing en – bestrijding
najaar 2014: In Nederland is sprake van een rattenplaag. Zie :http://nos.nl/artikel/2005392-overlast-van-ratten-neemt-toe.html

Het is dus niet vreemd dat ons complex, dat in een landelijke omgeving ligt. dus ook meer last heeft van ratten. Door de aanleg van de rondweg worden ratten bovendien verjaagd uit het gebied waar nu mensen en machines actief zijn en ook dat zorgt voor extra ratten in onze omgeving.

Hoe kun je ratten bestrijden?
Allereerst moet de omgeving minder aantrekkelijk gemaakt worden; dat houdt in:
– zorg dat er geen takken, stenen en andere materialen liggen : ratten maken er graag een schuilplaats tussen of onder.
– zorg dat in een composthoop alleen klein gemaakte stukjes snoeihout e.d. worden gebruikt en hetzelfde geldt voor overblijfselen van hoge bonen en peulvruchten.
– laat geen afgevallen vruchten en zaden op de grond liggen. Ratten eten alles en zijn dol op fruit en op zaden. Dat betekent o.a. dat zonnebloemkoppen verwijderd dienen te worden .

Verder is bij de echte bestrijding het gebruik van vergif verboden voor particulieren per 1 januari 2015 !

Wat blijft er dan nog over ?

– u kunt klemmen en vallen kopen en plaatsen.

Tenslotte nog een tip van dhr. v. Dasselaar die vele jaren ervaring heeft met het vangen van muizen op de volgende wijze:

– graaf een emmer tot de rand aan toe in de grond en vul hem met voldoende water om te voorkomen dat een muis erin de bodem kan raken. Kies bij voorkeur een plek in de buurt van een plaats waar duidelijk sporen zijn van muizenactiviteiten. Muizen die erin vallen zullen verdrinken.

Compost

Wetenswaardigheden over het composteren:

Kennis van zaken vooraf:

De compostpier zit bovenaan in de grond
De regenworm zit dieper in de grond

De compostbak zelf

De bodem bestaat grotendeels uit zand, of aarde waarlangs het overtollige vocht weg kan en nuttige beestjes naar binnen kunnen.
Leg dus nooit alleen maar stenen of hout op de bodem van de compostbak!!
Bedek de compost in de winter met bv kartonnen dozen (nooit met plastic!).
In de zomermaanden best de composthoop beschaduwen (bv door een vlier- of frambozenstruik).

Wat mag er op de compost?

Gehakseld materiaal is goed mits het fijn te hakselen.
Kamerplanten: best eerst de grond afschudden.
Haagscheersel is het beste materiaal omdat het bestaat uit groen (bevat stikstof) en bruin (bevat koolstof) materiaal. Wel fijn knippen!
Grasmaaisel, mits vermengd met droog materiaal ( bladeren, snoeisel)
Onkruid zonder zaad geeft geen problemen.
Bruin materiaal zoals karton ( onbedrukt), takken en stro
Houtskool en -as bevatten veel kali + kalk; met mate op de composthoop
Beukenblaren verteren moeilijk => goed mengen

Wat mag er ( liever) niet op de compost?

Snijbloemen zijn meestal bespoten producten; liever niet !
Aarde en zand zijn niet composteerbaar.
Eikenblad bevat looistoffen => is nadelig voor de composthoop.

Wat mag beslist niet op de compost?

Afval van koolplanten
Aardappelloof en aardappelen zelf.
Afval van tomatenplanten
zieke planten
onkruid dat al duidelijk zaad draagt

Waar kun je het eindproduct ( mooie compost) voor gebruiken?

Bij kolen => veel compost
Aardappelen => niet te veel composteren (afstand: 50cm)
Bladgroenten en vruchtgewassen => veel compost. Het mag zelfs onrijpe compost zijn. (3 maanden oud) .
Bessen en fruitbomen: 2 cm compost rond doen, omdat deze ondiep wortelen.

Tenslotte:

Compost en kalk NOOIT gelijktijdig strooien. De verbranding gaat dan sneller verlopen met als gevolg dat er veel verloren gaat in de lucht. Best is er 3 weken tussen te laten. Om dezelfde reden geen kalk gooien op de composthoop.

Groenten verbouwen

Groenten algemeen:

Algemene informatie

Wisselteelt:

Maak elk jaar een tekening en bewaar die goed , want de meeste gewassen kunnen beter niet weer op hetzelfde stuk worden verbouwd. Het handigst is om een vruchtwisseling aan te houden van vier jaar.

Op de tekening geeft u aan op welke delen u mest heeft aangebracht, en hoeveel en waar u welk gewas gaat verbouwen. Heel belangrijk is dat u aangeeft waar u aardappels en tomaten gaat verbouwen. Deze gewassen verdragen namelijk geen vers opgebrachte mest, maar groeien uitstekend als er een jaar eerder is bemest.

Elke soort plant heeft zijn eigen, specifieke behoeften aan mineralen. Wanneer je elk jaar op dezelfde plek dezelfde planten zou kweken put je de grond dan ook uit wat die bepaalde voedingsstoffen betreft.
Er is nog een goede reden om wisselteelt toe te passen. Aardappelen kunnen last hebben van Phytophthera, kool van knolvoet en zo meer.
De sporen, eitjes en poppen van deze boosdoeners kunnen overleven in de grond. Maar meestal maar een beperkt aantal jaren. Dus door je gewassen elk jaar op een andere plaats te zetten en pas na bijvoorbeeld 3 of 4 jaar weer op dezelfde plek maak je het erg moeilijk voor deze ziekteverwekkers en plaagdieren om te overleven.

Planten worden voor wisselteelt ingedeeld in 4 groepen:
kruisbloemigen:    alle soorten kool, koolrabi, rammenas, raapstelen, paksoi, radijs, mosterdzaad
vlinderbloemigen: alle soorten bonen, peulen, erwten, kapucijners
nachtschaden:      aardappels, paprika’s en tomaten
overigen:             wortels, bietjes, knoflook, ui, prei, postelein, sla, andijvie, spinazie, mais, pastinaak, schorseneer, aardpeer, witlof, bleek- en knolselderie, courgettes en pompoenen.

Dat is gedaan omdat de planten in één zo’n groep vooral dezelfde plaagdieren hebben en dezelfde voedingsstoffen uit de grond halen. Dat geldt niet heel streng voor de groep “overigen”.
Voor wisselteelt met deze vier plantengroepen deel je je tuin in 4 vakken in.
Wanneer je niet aan aardappels doet wordt het een drievakken systeem met driejarige roulatie. Daar kun je een zesjarig systeem van maken door binnen een groep de gewassen ook iedere keer weer op een andere plaats te zetten. Bijvoorbeeld als na 3 jaar de vlinderbloemen weer op stukje A komen, zet daar dan de erwten neer wanneer daar 3 jaar geleden de bonen stonden. Wissel zo binnen de groep “overigen” wortels + uien af met prei + selderie.

Roulatieschema:

1^e jaar kruisbloemigen

2^ejaar overigen

3^e jaar vlinderbloemigen

4^e jaar aardappels

Wisselteelt op een tuin die in vier vakken A t/m D is verdeeld in vier opeenvolgende jaren:

Tuin in 1e	jaar:	tuin in 2e	jaar:	in 3e	jaar:	in 4e	jaar:

A	C	A	C	A	C	A	C
kool-soorten	vlinder- bloemige	overige	aardappel	vlinder-bloemige	kool-soorten	aardappel	overige
D	B	D	B	D	B	D	B
aardappel	overige	kool-soorten	vlinder-bloemige	overige	aardappel	vlinder-bloemige	kool-soorten

Bemesting
Het gebruiken van dit schema heeft het volgende bemestingsvoordeel: De koolsoorten kunnen een stevige bemesting gebruiken. Dus op vak A spit je in het najaar flink wat verse stalmest onder of in het vroege voorjaar werk je flink wat oude mest en/of compost en/of koemestkorrels door de grond. Het tweede jaar hoef je dat stuk niet te bemesten: de wortels, bietjes, sla en andijvie die je daar dan neerzet liften nog mee op de forse bemesting van de koolsoorten. Het jaar dáárop zet je peulvruchten op dat stukje. Bemesten is niet nodig. En in het laatste jaar komen er aardappels. Die hebben dan alleen baat bij Kalium, dat je in de vorm van een paar handen patentkali tussen de planten kunt strooien wanneer je ze gaat aanaarden. Je gaat vak A pas weer flink bemesten vóór je er, het 5e jaar, weer koolsoorten neerzet.

Overigens bent u verplicht om ieder jaar een aardappelplan in te leveren. U kunt een leeg plan ophalen in de winkel, of een exemplaar downloaden vanaf deze site ( vanaf januari 2015). Het ingevulde exemplaar levert u vóór 15 mei in in de winkel of via de brievenbus op het complex. Ieder jaar wordt direct na 15 mei gecontroleerd of er inderdaad in de drie voorgaande jaren geen aardappelen zijn verbouwd op hetzelfde stuk van uw tuin. In het belang van de gezondheid van het hele complex wordt hier op toegezien en worden eventueel maatregelen genomen.

Indien u een nieuwe huurder bent van een tuin en de voorgeschiedenis niet kent, kunt u aan bestuursleden/ winkelbeheerders vragen om inzage in het aardappelplan van uw tuin in de afgelopen jaren.

Bemesting:

Bladgewassen zoals kool,sla prei,andijvie, spinazie en verder komkommer, augurk, knolselderij, pompoen en courgette houden wel van een beetje mest.
Wortelgewassen zoals wortelen, witlof, bieten, schorseneren, radijs en uien liever op grond die het jaar ervoor is bemest. Bij te arme grond enige goed verteerde mest of kompost geven.
Vrucht- en zaadgewassen zoals erwten en bonen, kruiden en bloemen, vragen weinig van de grond. De mest moet wel goed verteerd zijn.
Meerjarige gewassen om de paar jaar fijne kompost geven en anders op een andere plek zetten of opnieuw zaaien.

Zaaien:

Fijn zaad (kleine zaadjes) wordt op de grond (cq aarde) gezaaid en goed nathouden.
De wat grotere zaden, zoals erwten en bonen wat dieper en de tuinbonen tot 4 cm. Een goede richtlijn is om het zaad te bedekken met ongeveer 3 x zoveel als de dikte van het zaad. In het zaaien zit veel ervaring. Niet te dun zaaien, maar te dik zaaien geeft hoog opgroeiende, slappe planten. Bovendien treden dan gauw aantastingen op en voedsel- en vocht gebrek.

Let op!!! TIJDIG UITDUNNEN.

Groenten specifiek:

Bladgroente

Daar zijn er wel wat van als sla, andijvie, groenlof, spinazie enzovoorts.
Bladgroente heeft in ieder geval bescherming tegen wind nodig. Er zijn soorten die snel groeien en vroeg gezaaid kunnen worden, zolas porselein, raapstel en spinazie. Let goed op de zaaiperiode van de soorten anders heb je veel kans op doorschieten.

Knolgroenten

De namen zeggen het al, rodekool, wittekool, koolrabi, boerenkool en noem maar op.
Bepaalde kolen zijn niet zo makkelijk te kweken zoals bloemkool, wittekool en nog meer van deze noemen we sluitkolen. Dit soort kolen hebben gauw last van knolvoet, schimmels en rupsen. Boerenkool en spruitkool gaat meestal wat beter. Deze kunnen op het land blijven staan.

Peulgroenten

Peulgroentes zijn goed te kweken en geven weinig problemen.
Peulgroentes zijn natuurlijk peultjes, stokbonen, doperwten , stambonen en zo voorts. De groenten lekker jong plukken dan zijn ze heerlijk. Bepaalde soorten zoals kapucijners, doperwten en droogbonen kunnen we door laten groeien, laten drogen en dan doppen. Peulgroenten zijn heel goed in te vriezen.

Vruchtgroenten

Hier vallen onder meer: Augurk, Courgette, Komkommer, Meloen en Tomaten. Er zijn natuurlijk nog veel meer soorten.

Vruchtgroenten groeien snel, het is dan ook belangrijk de groei goed in de gaten te houden. We moeten bij courgette, augurk, komkommer de vruchten niet te lang laten zitten want dat houd de groei van de andere vruchten tegen.Als de vruchten te groot worden krijg je zaadvorming. Er zal ook wel eens getopt en gediefd moeten worden voor een betere vruchtzetting, bijvoorbeeld bij tomaat.

Heg of haag verzorging

Verzorgings- en onderhoudsadviezen voor uw ligusterheg

U heeft een tuin die grenst aan het hoofdpad dat afgezet is met een ligusterheg. Om te bereiken dat alle heggen er in de toekomst goed uit komen te zien willen wij u enkele verzorgings- en onderhoudsadviezen geven. Wij hopen dat u bereid bent mee te helpen ons complex er nog mooier uit te laten zien door goed voor uw heg te zorgen!.

A: Welk deel van het onderhoud wordt centraal gedaan? ( bij corvee/ speciale werkdagen)

1. Voeding geven geschiedt tenminste 1x per jaar, in het voorjaar tijdens een corvee/ werkdag.
2. De heg wordt aan de bovenkant en aan de kant van het hoofdpad door een aantal tuinleden gesnoeid.

B: Wat wordt van u verwacht voor het onderhoud van de heg langs uw tuin?

1. Lucht in de grond:
Om genoeg zuurstof in de grond te krijgen en in natte perioden het water weg te laten lopen is het van belang dat u de grond zowel aan het hoofdpad als op uw tuin losmaakt met een cultivator ofwel drietand. Auto’s rijden namelijk de grond vast langs en onder uw heg.

2. Grond:
Om uw tuin op hoogte te houden (met onze veengrond klinken wij elk jaar ruim 1 cm in) is het van belang dat u nieuwe grond aanbrengt op uw tuin. Let er daarbij op dat u onder de heg aan beide kanten ook grond aanvult, zo voorkomt u dat de wortels van de heg in het water komen te staan.

3. Voedingsstof:
Als u in de zomer (delen van) uw tuin aan het bemesten bent, liefst met Culvita koemestkorrels, strooi dan ook wat aan beide kanten onder de heg. Hiermee zult u een frisgroene heg krijgen. De laatste jaren is er namelijk veel regen gevallen in voor- en najaar en veel voedingsstoffen zijn verdwenen in het oppervlaktewater. Daarom is het van belang dat u uw heg verwent.

4. Snoeien:
2x per jaar is het nodig dat u de heg aan de binnenkant snoeit, in april/mei en in augustus/september. Het knipsel kan, mits fijngeknipt , gecomposteerd worden.
NB: bij zonnig weer kunt u niet snoeien in verband met verbranding. Houd het weer dus goed in de gaten.

5. Onkruid:
Probeer de grond aan beide kanten van de heg onkruidvrij te houden. U kunt zichzelf veel tijd besparen door, voordat het onkruid uitzaait, op tijd te schoffelen/rapen. Wortelonkruiden zoals heggewinde, kweekgras en met name heermoes zijn moeilijk te verwijderen.
Zodra deze boven de grond komen zult u ze echt consequent af moeten schoffelen, alleen zo bereikt u dat deze soorten uiteindelijk niet meer terug komen. De aanhouder wint!!
Als er veel onkruid langs de heggen staat, zal er tegen het onkruid gespoten worden.Deze ingreep kunt u voorkomen door de grond onder en bij de heg onkruidvrij te houden.

6. Ruimte:
Legt u geen tegels, bielzen, hout en dergelijke tegen de heg aan de kant van uw tuin; hiermee belemmert u de groei, zuurstofopname en het onderhouden van uw heg.
Het advies is om, uit het hart van de heg gemeten, 30 cm vrij te houden.

7. Afwatering:
Probeer er voor te zorgen dat overtollig regenwater naar de sloot wegloopt, zodat de wortels zuurstof kunnen blijven opnemen; ligusters zijn tenslotte geen moerasplanten.
Tuinen met een kas of schuurtje kunnen via een goot en een ton waar het regenwater in opgevangen wordt, via een overloop middels een slang het overtollige water afvoeren.

8. Geduld:
Blijf positief en heb geduld, ook als uw heg niet zo mooi en snel groeit als u zou willen. Ook dat is nu eenmaal onderdeel van het planten kweken.

Heeft u nog vragen? Kom gerust naar mij toe of bel mij op tel. nr. 0182-394068 of 06-55900082. U kunt ook komen kijken als we aanwezig zijn onze tuin C7/C10 hoe ik één en ander heb opgelost.

Veel succes!

Nico Uittenbroek – Mei 2013

Natte tuin zo goed mogelijk verhelpen

Het volkstuincomplex ligt in een veenweide gebied in het Groene Hart. De grondsoort en de hoge waterstand vragen continue aandacht bij het tuinieren.

Eenvoudige stappen

Voorkom dat de grond inklinkt bij het tuinieren.
1. Loop alleen op de paden.
2. Leg planken op de grond om tussen de planten te lopen.

Zorg dat de grond luchtig wordt en blijft.
1. Spit de tuin in het najaar of aan het einde van de winter om.
2. Spit ten miste de bovenste 30 cm om.
3. Blijf de grond tijdens het seizoen doorharken.

Vlakke tuin
1. Zorg dat de tuin zo vlak mogelijk ligt. Voorkom dat er kuilen ontstaan waarin water kan blijven staan.
2. Hark de grond regelmatig vlak.

Composteer tuinresten
1. Composteer plantenresten en niet bloeiend onkruid en gebruik de compost op de tuin.

Waterafvoer tuinhuis of kas
1. Vang het regenwater dat op tuinhuisje of kas op in een regenton.
2. Zorg voor een overloop als de regenton vol is. Laat het water niet op de tuin lopen.

Iets meer ingrijpende stappen

Blijf op hoogte. De percelen in het veenweide gebied klinken langzaam in de dalen hierdoor. Daarnaast verwijdert u bij het oogsten altijd wel wat grond.

Hoog de tuin regelmatig op
1. Hoog de tuin regelmatig op door opbrengen van mest, compost of grond. Regelmatig is jaarlijks of om het jaar.
2. Om een tuin van 150 m2 1 cm op te hogen heeft u 1,5 kuub mest, grond of compost nodig.

Ingrijpende stappen

Hoewel de stand van het oppervlakte water vaak hoog is, loont het om maatregelen te nemen dat het water weg kan lopen naar de sloot. Vaak zijn dit stappen om samen met de buren aan te pakken.

Waterafvoer door greppels
1. Graaf langs de randen van de tuin een greppel, die uitkomt op de sloot. De greppel moet ten minste 30 cm diep zijn.
2. Zorg dat de greppel naar de sloot loopt.
3. Zet planken of tegels langs de randen van de greppel om te voorkomen dat de greppel inzakt.
4. Onderhoud de greppel door overtollige grond te verwijderen en ingezakte delen te herstellen.
5. De greppel kan ook onder een pad liggen.

Waterafvoer door drainagebuizen
1. Leg een of meerdere drainagebuizen in de tuin. Leg ze op zo’n 30 cm diepte.
2. Leg de buizen in een bed van zand, zowel aan de onder- als bovenzijde.
3. Buizen lenen zich ervoor om onder een pad te leggen.
4. Leg naast buizen of putten aan om te beoordelen dat het water wegloopt en niet blijft staan.
5. Leg onder het tussenpad ( tussen de tuinen) een hoofdbuis die naar de sloot loopt, met aftakkingen naar de eigen tuinen.
6. Omdat de grond inklinkt vragen de buizen jaarlijkse controle en herstel.

Vragen?
Als u vragen heeft, stel deze dan aan één van uw collega tuingenoten of aan de mensen in de tuinwinkel.

Vuilafvoer

Iedere tuinier is zelf verantwoordelijk voor en belast met de afvoer van al het afval; dus u dient zelf al het groenafval, glas en alle mogelijke soorten van bouwafval af te voeren.

Tips voor de keuken:

Aardappel-knolselderij puree

ongeveer8oo gram aardappelen 1 flinke knolselderij 2 tenen knoflook 1 bekertje crème fraîche of 150 ml room zout en peper evt scheutje melk 50 gr boter 1. Schil de aardappelen en snijd in stukken en zet ze op met een laagje water, wat zout en een gepelde teen knoflook. Als ze gaar zijn afgieten en even opzij zetten. Maak intussen de knolselderij schoon en snijd eerst in plakken van ongeveer 2cm en daarna de plakken in blokjes van 2×2. Gooi de blikjes meteen in een bak met koud water om verkleuren tegen te gaan. Zet de knolselderijblokjes op in een laagje water met wat zout en een gepelde teen knoflook. Probeer na ongeveer 10 minuten of de blokjes gaar zijn, als de knolselderij gaar is dan afgieten. Nu de puree maken: doe de aardappelen en de knolselderij( ieder nog met hun teen knoflook) in een ruime kom en voeg de crème fraîche toe en evt een scheutje melk. Maak met de staafmixer een smeuïge puree . proef en voeg evt zout en peper naar smaak toe. Dien op of vries in voor later. Smaakt zeer goed bij spruitjes of bij bruine bonen of hachee. Voor een ander type puree kun je ook een pureeknijper gebruiken, of de stamper.

Aardbeientaart met basilicum

Ingrediënten voor een springvorm met een middellijn van 22 cm. Voor het biscuitdeeg: 3 (verse) eieren, 90 gram suiker, rasp van 1 biologische (onbehandelde) citroen, 1 eetlepel citroensap, 70 gram bloem, 20 gram maïzena, mespunt zout; voor de vulling: 500 gram aardbeien, 30 gram suiker, vers gemalen peper; voor de basilicumcrème: 100 gram zachte boter, 50 gram poedersuiker, 10 gram basilicumblaadjes; voor het invetten van de springvorm: boter, bloem. De soepelheid van het deeg en de veerkracht zijn afhankelijk van de verhouding ei-bloem-maïzena. Voordeel van biscuitgebak is dat er geen boter in wordt verwerkt, maar ja, om niet een te droog gebak te krijgen is er voor de vulling keus uit slagroom of botercrème. In dit geval boter, omdat aardbeien te veel vocht bevatten. Aardbeien krijgen een vollere smaak door peper. Basilicum geeft extra pit aan de taart. Liever iets minder uitgesproken? Vervang de basilicum door citroenmelisse of munt. Verwarm de oven voor op 175 °C. Vet de vorm royaal in met boter en bestuif de vorm met bloem. Schud overtollige bloem eruit.Breek de eieren in een mengkom en klop deze met de suiker in een lauwwarme omgeving tot een schuimige massa die als een dik lichtgeel lint van de kloppers afloopt.Spatel de citroenrasp en het citroensap door de ei-massa. Zeef de bloem met de maïzena en het zout. Spatel die in gedeelten luchtig door de ei-massa, zodat een luchtig beslag ontstaat. Doe dat direct in de springvorm, maximaal voor 2/3 deel vullen. Zet de vorm op een rooster onderin de voorverwarmde oven en bak het beslag in 25-35 minuten gaar en lichtbruin. Open de oven de eerste 20 minuten niet. Controleer op gaarheid door het deeg met de vingers te testen op veerkracht. Het moet terugveren. Laat het deeg 5 minuten in de geopende oven staan, laat iets afkoelen, verwijder de rand van de vorm en stort het gebak op een taartrooster. Laat het iets afkoelen en halveer de taart overdwars. Snijd de aardbeien in plakjes, bestrooi ze met de suiker en peper en laat ze, afgedekt, een half uurtje marineren. Klop de boter met de mixer zacht met de poedersuiker en meng de fijngeknipte basilicum erdoor. Bestrijk de biscuitbodem met 2/3 van de basilicumcrème, verdeel 1/3 deel van de aardbeien eroverheen, dek af met het biscuitdeksel, druk goed aan en bestrijk met de overgebleven basilicumcrème en garneer met de rest van de aardbeien en een takje basilicum.

Bietjes - in de oven gepoft

Ingredienten 500 gr. bieten 10 tenen knoflook, geplette Marjoleinblaadje Zout Peper, zwarte, gemalen 6 el. olijfolie, extra vergine 10 el. balsamicoazijn Benodigdheden Benodigde materialen: ongeveer anderhalve meter alumiuniumfolie. Bereidingswijze 1 Een fantastische groente die heerlijk is bij vissoorten als zeeduivel, bij rundercarpaccio of als onderdeel van antipasti, die verder zou kunnen bestaan uit wat pittige bonen, plakjes prosciutto en met tomaat besmeerde crostini. Als je het geluk hebt dat je aan bietjes met blad kunt komen, moet je die blaadjes er eens afhalen en als spinazie behandelen, ze smaken heerlijk. Neem bij voorkeur verse schoongeboende bietjes In plaats van marjoleinblaadjes kan je ook oreganoblaadjes gebruiken. Verwarm de oven gedurende 8 minuten voor op 200 graden Celsius/ gasovenstand 6. Scheur ongeveer anderhalve meter aluminiumfolie af en vouw dat dubbel zodat het twee keer zo dik wordt. Als je alleen grotere bieten kunt krijgen moet je ze door de helft snijden om de kooktijd te verkorten, anders kun je ze gewoon heel laten. Leg ze samen met de marjolein en de knoflook in het midden van de folie, strooi er ruim zout en zwarte peper uit de molen op en vouw de zijkanten van de folie naar het midden. Giet er voordat je de folie dichtvouwt de olijfolie en de azijn bij. Prop of vouw de randen van de folie in elkaar zodat het pakket ook aan de bovenkant dicht is. Zet het in de voorverwarmde oven en laat het ongeveer een uur bakken, tot de bieten gaar zijn. Zet ze ingepakt op tafel… verrukkelijk.

Bietjes - in de oven geroosterd

recept gezond & fit De biet is vast een van de meest ondergewaardeerde groenten. En dat terwijl krootjes zo bijzonder zijn: oergezond, zacht zoet en zeer flexibel. Bij- of voorgerecht voor 5 a 6 personen: 12 bietjes- extra vierge olijfolie- zeezout- stuk verse gemberwortel van ca. 3 cm- 1 kleine (liefst onbespoten) citroen en 1 middelgrote sinaasappel- 1/3 tl kaneel- 1/2 tl gemalen komijn- 1/4 tl versgemalen peper- enkele el fijngehakte platbladige peterselie en evenveel fijngehakte koriander- evt. 1 teentje knoflook, heel fijn gesnipperd Zeker de stevige, kleine zomerbieten zijn een delicatesse. Een goede bereidingswijze is langzaam garen in de oven, licht gezouten en stevig gewikkeld in aluminiumfolie. Een enthousiast project om bieten te garen in een verse gember-sinaasappelmarinade faalde jammerlijk. Het vocht was weliswaar ingedikt tot een pikante stroop, maar na het pellen van de bieten bleek de smaak niet ingetrokken te zijn. Dan maar marineren na het bakken, in een dressing die op Marokkaanse leest is geschoeid. Gember raspen gaat heel makkelijk met een porceleinen gemberrasp (oosterse winkels). Verwarm de oven voor op 175 graden C. Laat de bieten ongeschild en boen ze goed schoon. Kwast ze dun in met olijfolie en bestrooi met zout. Verpak iedere biet stevig in aluminiumfolie en leg de bieten in een ovenschaal. Rooster ze in ongeveer 2 uur gaar. Maak intussen de dressing: Rasp de gember fijn op een fijne rasp of schaaf – er is een volle el gemberrasp nodig. Rasp de helft van de sinaasappel- en citroenschil heel fijn af. Pers de sinaasappel en citroen uit. Klop in een kom gemberrasp, citrusrasp, beide soorten sap, kaneel, komijn, peper, verse kruiden en ca. 100 ml olijfolie door elkaar tot een ietwat gebonden dressing. Breng op smaak met zout en voeg eventueel de knoflook toe. Laat de bieten uit de oven iets afkoelen, verwijder het folie en pel de bieten. Snijd ze in plakjes of blokjes en schep ze om met de dressing. Laat 30 minuten tot enkele uren intrekken. Lekker bij vis of lamsvlees. De onderste methode ( dus individueel ingepakt ) maar met de smaken van boven ( overal een teen knoflook, marjoraan en balsamico bij ) werkt prima, zelfs met flinke bieten. ( heb ze wel 2 uur in de over gehad).

Courgette in zoetzuur

Ingrediënten 1kg courgette ( schoongemaakt gewicht; kan met of zonder schil) 2 uien 3 eetl. zout 500 ml natuur / inmaak azijn 300 gr suiker 2 theel. kurkuma 3 theel. mosterdzaad Snijd de courgette in de lengte en verwijder de zaadlijsten. Snijd nu eerst in plakken en de plakken daarna in stukjes. Snijd de uien en meng ze met de courgetteblokjes in een grote schaal. Strooi het zout erover en laat dit enkele uren zo staan. Schep het mengsel in een vergiet, spoel goed af met koud water en laat het geheel heel goed uitlekken. Breng de overige ingrediënten in een grote pan aan de kook en laat enkele minuten doorkoken. Voeg dan het courgette-ui mengsel toe en laat het geheel nog 5 minuten doorkoken. Schep de groente over in grondig met heet water schoongemaakte potten. Schep de groente over in de nog warme potten en vul de potjes aan met het kookvocht. Deksel er direct opdoen en de pot op zijn kop zetten om vacuüm te trekken. Minimaal 3 uur in laten trekken. Lekker bij oosterse gerechten en bij brood met ( oude) kaas.

Courgettebasis voor soepen in de wintertijd

Als je veel courgettes hebt, of enorme grote exemplaren, kun je altijd de volgende basis maken voor winterse soepen. Was de courgettes en droog ze af. Snij de uiteinden eraf. Bij grote exemplaren liever de zaadlijsten verwijderen ( in de lengte doorsnijden en met een lepel de zaadlijsten eruit schrapen). Snijd de courgette in grove stukken. Neem per kilo courgettes 2 flinke uien en snijd ook die vrij grof in stukken. Neem, als je van knoflook houdt, 2 tenen knoflook per kilo courgette, verwijder de schil en hak in grove stukken. Neem een flinke pan, met een dikke bodem. Verwarm ongeveer 3 eetlepels (olijf) olie en gooi de ui en de knoflook in de hete olie. De ui moet glazig worden, maar mag niet kleuren! Voeg de courgettestukken toe en schep alles goed om. Voeg een klein beetje ( 1 glas) water toe. Breng het geheel aan de kook. Laat op een laag vuurtje ongeveer 20 minuten koken tot alles gaar is. Zet de staafmixer op het geheel, en meng alles tot een gladde puree. Laat de puree afkoelen. Vries de puree in. In de wintermaanden kun je deze puree gebruiken als basis voor allerlei soepen. Nog smakelijker is de volgende bereidingswijze, die ook een geconcentreerden “puree”geeft: doe de stukken courgette met de stukken ui en evt de knoflook en desgewenst wat kruiden zoals majoraan, thijm, rozemarijn of wat Italiaanse kruiden of Provençaalse kruiden in een ruime ovenschaal om te roosteren. Voeg , afhankelijk van de hoeveelheid groenten en kruiden wat knoflook toe en meng alles in de schaal goed zodat de olijfolie zich aan alle groenten hecht. Verwarm de oven voor op ongeveer 180 graden. Schuif de bak in de oven. Na ongeveer 30 minuten is alles gaar. Breng de inhoud van de schaal over naar een grote kom of een pan en pureer alles met de staafmixer. Laar weer afkoelen en vries in. Je kunt evt ook bleekselderij toevoegen aan de groentes, of basilicum. Zo kun je steeds variëren voor een ander smaakaccent.

Courgettebrood

Ingrediënten 3 eieren 240 ml. olie 125 gr. basterdsuiker 300 gr. geraspte courgette 2 eetl. vanille-extract of 1 zakje vanillesuiker 450 gr. bloem 1 theel. zout 1 theel. baksoda 1/4 theel. bakpoeder 3 theel. kaneel 100 gr. gehakte walnoten Klop de eieren totdat ze luchtig zijn ( ongeveer 5 min.). Voeg de olie, suiker en courgette toe en mix het goed. Roer de overige ingrediënten erdoor. Giet het in 1 groot cakeblik of in 6 kleine blikjes, die eerst beboterd zijn. Bak in 1 uur in een voorverwarmde oven op 170 graden goudbruin.

Courgettepuree

Licht-pikant maar lekker frisse broodspread (uit Iran) Bereidingstijd:10-20 minuten Keuken:Vegetarische keuken Smaak: Hartig. Techniek:Combi. Soort gerecht: Vegetarisch Ingrediënten 1 eetlepel olijfolie, 1 fijngehakte middelgrote ui, 1 teentje gepelde en fijngehakte knoflook, mespuntje kurkumapoeder, 1 middelgrote geschilde en in plakken gesneden courgette, snuf zout, grote snuf komijnpoeder, klein snufje cayennepeper, versgemalen zwarte peper naar smaak en 1 theelepel tomatenpuree. Bereidingswijze Verhit de olijfolie in een koekenpan op een middelhoge warmtebron. Doe de ui en knoflook in de pan. Roerbak dit gedurende enkele minuten tot de uien zacht zijn. Pas op dat de uien niet te bruin worden, temper de warmtebron als het nodig is. Voeg de kurkumapoeder toe en schep het geheel nog een keer om. Haal een derde van de uien uit de pan en zet die apart. Voeg de courgette en zout toe aan de uien in de pan. Roer dit gedurende 1 tot 2 minuten bij middelhoge temperatuur, of tot de courgette vocht loslaat. Temper de warmtebron, doe een deksel op de pan en laat dit geheel gedurende 10 minuten zachtjes pruttelen, tot de courgettes zacht zijn. Neem dan de deksel van de pan. Voeg het komijnpoeder, de cayennepeper, zwarte peper en tomatenpuree toe. Prak dit tot een goed gemengde grove puree. Makkelijker is het gebruik van een staafmixer. De puree word dan wat minder grof. Doe de rest van de uien erbij en roer deze door de puree. Serveertips Dit gerecht kun je heet, op kamertemperatuur of koud eten. Lekker met brood of gerechten met bonen of erwten. In plaats van tomatenpuree kun je ook een ruime theelepel tomatenketchup gebruiken.

Courgette soep (koud) en courgettegratin

Ingrediënten voor 4 personen: Flinke scheut olijfolie; 1 ui, fijngehakt; 2 stengels bleekselderij, 1 wortel, beide in stukjes gesneden; 1 geraspte aardappel; 3 middelgrote courgettes, in stukjes gesneden; kippenbouillon of2 kippenbouillontabletten en veel ijsblokjes; zout; gehakte citroenschil (richtlijn 2 theelepels); 2,5 dl Griekse yoghurt; gesnipperde verse muntblaadjes (richtlijn 2 à 3 eetlepels). Een stadsmens weet niet waar hij aan begint als hij denkt: leuk, kruiden uit eigen tuin. Hoewel ik moet zeggen: dat lukt aardig, in een hoekje van een paar vierkante meter. Maar vervolgens wil je dan ook eigen tomaten, pepertjes en bietjes. Een moestuin dus. Gelukkig heb ik een aardig iemand in het dorp gevonden die het echt zware werk wilde doen. Maar de vakantietijd is ook hier aangebroken, dus voor enige weken hebben wij zonder hulp de verantwoordelijkheid voor die zeer gunstig gelegen moestuin, waar door het schitterende weer alles uitbundig groeit en bloeit – zolang je maar goed sproeit en snoeit. Ook het onkruid profiteert daarvan, en dat geeft extra werk. We hebben vooral zware strijd te voeren tegen stekelige braamranken en een dol geworden mierikswortelfamilie, maar toegegeven, met name de courgetteplanten blazen hun partijtje aardig mee in dit spelletje landjepik. De planten hangen vol bloemen en courgettes in alle formaten en we hebben al courgette confiture gekookt van de kleintjes, de bloemen gebakken, tortilla met courgettes gemaakt en courgette gratin: dunne plakjes aardappel en courgette om en om in een ingevette ovenschaal, flink wat blaadjes munt erop, room erover, geraspte kaas erop en in de oven. Aan te bevelen, vooral met die munt erbij. De laatste toepassing was koude courgettesoep. Verhit de olijfolie en fruit hierin de met zout bestrooide ui op laag vuur, zodat hij niet bruin wordt. Voeg na een minuut of tien de bleekselderij, wortel en aardappel toe en laat die 5 minuten mee fruiten. Doe er ten slotte de stukjes courgette bij. Laat ook die meebakken. Giet er, als u tijd hebt om de soep af te laten koelen, een beetje van de kippenbouillon bij. Los anders de kippenbouillontabletten op in een klein beetje water en doe ze in de pan. Doe er de gehakte citroenschil bij. Laat dit alles nog even doorkoken, pureer de soep met de staafmixer en voeg daaraan zoveel kippenbouillon of ijsblokjes aan toe dat de soep de gewenste consistentie heeft. Laat de soep als deze warm is, afkoelen: Roer er voor het opdienen de yoghurt en muntblaadjes door.

Courgette soep romig

Jonge courgettes niet schillen; grotere exemplaren schillen en zaaklijsten verwijderen. 1. courgette in blokjes snijden en ongeveer 20 minuten laten koken in tuinkruidenbouillon. Voeg 1 eetlepel uitgeperste knoflook toe. Na 5 minuten koken: voeg 1 zak soepgroente toe (maximaal 15 minuten mee laten koken!!) Na 20 minuten met de staafmixer of op een andere wijze alles fijn pureren. Voor iedere 1 ½ liter soep voeg je nu toe: 250 ml.kookroom 150 gr. boursin Alweer de staafmixer gebruiken om alles goed te mengen. De soep mag absoluut niet meer koken vanaf het toevoegen van de room en de boursin. Om het nog lekker te maken kun je in het bord / de kom met soep nog wat garnaaltjes toevoegen. Smullen!!

EtonMess

Dit is de wat magere, Nederlandse variant, de Griekse yoghurt maakt hem fris en minder vet. Ingrediënten 4 personen 500 gram aardbeien of gemengd roodfruit 2 theelepels suiker 2 theelepels granaatappelsap (of duodrank met granaatappel) 2,5 dl slagroom 2,5 dl griekse yoghurt 2 grote meringues (bijv. bij de delicatessen afdeling van V&D) Bereidingswijze Marineer het schoongemaakte fruit in de granaatappelsap, dit kan ook de avond vantevoren. Klop de slagroom lobbig en spatel er de Griekse yoghurt doorheen. Verkruimel de meringues, maar niet alles al te fijn, je hebt wat stukjes nodig voor de structuur. Meng de meringue door je slagroommengsel. Schep nu in vier glazen om en om een laag fruit en een laag meringue-slagroom. Dit hoeft niet netjes, het heet niet voor niets Eton Mess! Garneer met wat grotere stukjes meringue en aardbei Tip: als je nog op pad moet met je toetje, neem dan het fruit, slagroommix en meringue in aparte containers mee en flans het ter plekke in elkaar. Eet smakelijk!

Groene-bonensalade met munt en sjalot

Ingrediënten 3 sjalotten 1/2 citroen 150 g haricots verts 200 g peultjes 3 eetlepels olijfolie 200 gram gedopte doperwten 15 g verse munt , fijngesneden Bereiden: Sjalotten pellen, halveren en in dunne plakjes snijden. Citroen uitpersen. In kom sjalot 5 min. in citroensap marineren. Topjes van haricots verts snijden, maar puntje onderaan laten zitten. Peultjes schoonmaken. Haricots verts en peultjes (in gedeelten) in ruim kokend water met zout 2 min. koken (bonen moeten knalgroen blijven). In zeef met koud water afspoelen, laten uitlekken en droogdeppen. Pan met kokend water bewaren. In grote koekenpan olie verhitten. Haricot verts en peultjes 3 min. al omscheppend bakken. Intussen doperwten 2 min. koken. Doperwten laten uitlekken en met boontjes mengen. Groenten met aanhangende olie in kom overdoen en sjalot met citroensap erdoor scheppen. Groenten met munt en (versgemalen) peper op smaak brengen en bij kipfilet serveren.

Groene kool of Spitskool in kokossaus

700 g spitskool of groene kool – 2 dl kokosmelk van blok santen of van gemalen kokos – 2 sjalotjes of 1 ui, gesn. – 1 teen knoflook, geperst – 4 theelepels ketoembar – 1 theelepel sambal of meer naar smaak – scheut olie om in te bakken – 2 eetlepels geraspte kokos – citroensap – 2 hardgekookte eieren Kokosmelk maken van een blok santen (zie verpakking) of van gemalen kokos*. Kool in smalle reepjes snijden. Ui, knoflook, ketoembar en sambal fijnwrijven en in wat olie goudbruin fruiten. Met een handvol tegelijk de koolreepjes toevoegen en even mee fruiten. De kokosmelk erbij gieten en ca. 10 min. op een laag pitje laten sudderen tot de kool beetgaar is. De gemalen kokos erdoor scheppen en alles op smaak brengen met zout en enkele theelepels citroensap. Garneren met plakjes hardgekookt ei. Serveren met rijst. Kokosmelk: 1,5 kopje gemalen kokos in een schaal strooien. 2 dl kokend water toevoegen. Goed doorroeren en 15 min. laten staan. Het mengsel in een zeef doen, het vocht eruit persen en opvangen. Of een blik/pakje met pure kokosmelk.

Groentemix geroosterd

1 pond cherry tomaatjes, ontveld 1 aubergine 2 medium courgettes 1 rode paprika, ontdaan van zaadlijst en in stukjes van 2.5 cm2 1 knolvenkel in stukjes gesneden 1 grote ui, in stukken van 2,5cm gesneden 2 grote tenen knoflook, fijngesneden 3 eetlepels olijfolie Begin met het schoonmaken en snijden van de aubergine en courgette ( ook in stukjes van 2,5 cm) en laat vooral de schil eraan! Leg de stukjes in een vergiet en strooi er ongeveer een eetlepel zout over. Zet nu een bord op de stukjes en plaats hier iets zwaars op, zodat er flink wat gewicht op de courgette/aubergine staat. Laat een uur staan om wat van de bittere sappen kwijt te raken. Na een uur de groenten goed uitknijpen ( in een doek) en droogdeppen met een andere doek. Intussen de oven voorverwarmen op 240 graden. Doe nu alle groenten in een metalen ovenslee ( roasting-tin) en doe er de fijne knoflook door en wat basilicumblad ( ongeveer 2 eetlepels). Giet de olijfolie erover en mix alles goed zodat de olie overal aan komt. Strooi er wat zout en peper over. Zet de ovenslee zo hoog mogelijk in de oven en laat alles 30 à 40 minuten of zolang nodig is tot de randen van de groentes wat bruin geroosterd worden. Haal dan uit de oven en laat afkoelen. Deze groenten laten zich gemakkelijk invriezen. Past zeer goed bij pasta, rijst enz. Je kunt natuurlijk varianten maken !

Pesto

Ingrediënten 50 g verse basilicum blaadjes 1 grote teen knoflook, met het mes gekneusd 1 eetlepel pijnboompitten 6 eetlepels extra virgine olijfolie 25 gram Pecorino Romano, fijngemalen zout ( recept van Delia Smith ) Werkwijze Als je een blender hebt doe je de basilicumblaadjes,knoflook, pijnboompitten en olijfolie met een snufje zout in de mengbeker en laat de machine alles vermalen en mengen tot een smeuïge puree. Breng de puree dan over in een schaaltje en meng er de Pecorino door. Als je geen blender hebt, maar wel een goede staafmixer, kun je op de zelfde manier werken. Anders moet je in een vijzel de basilicum, knoflook en pijnboompitten tot een pasta maken en daarna voeg je zout toe en beetje bij beetje de kaas. Tenslotte voeg je ook beetje bij beetje de olie toe en blijf je mengen tot je een mooie puree hebt. Pesto laat zich zeer goed invriezen. Gebruik hiervoor bij voorkeur een goede ijsblokjesmaker ( siliconen, tupperware o.i.d.) Na het invriezen doe je de blokjes in een zakje en je haalt eruit wat je per keer nodig hebt. Voor rode pesto voeg je wat zongedroogde tomaat op olie toe. De beste basilicum voor dit doel is Genovese.

Tip: Verbouw basilicum bij voorkeur onder glas; erg gevoelig voor slecht weer en zeer in trek bij slakken!!

Pompoensoep met geroosterde amandelen

Ingrediënten voor vier personen: 800 gr schoongemaakte pompoen in plakken gesneden, 50 gr boter, 2 uien, 1 glaasje slagroom, 4 eetlepels geroosterde amandelen, 1 eierdooier, 1,5 ltr kapoenbouillon (of kippenbouillon), zout, peper. Bereiding 1.Smelt de boter en fruit hierin de fijngesneden uien zachtjes. 2.Voeg de pompoen en zout en peper toe. Laat ze enkele minuten op een laag vuur op smaak komen. Schenk er kokende bouillon op totdat het mengsel de gewenste dikte heeft. Laat dit op een laag vuur 25 tot 30 minuten koken en mix het geheel met een elektrische mixer. 3.Zet de soep opnieuw op het vuur en breng hem aan de kook (voeg, als de soep te dik is geworden, eventueel nog wat bouillon toe). 4.Bind de soep, nadat u de pan van het vuur hebt genomen, met de eierdooier aangelengd met de room en serveer de soep bestrooid met geroosterde, fijngehakte amandelen.

Rabarber Compote

Eenvoudig om te maken en een groot succes. Rabarber wordt niet lekkerder als je hem kookt en tot een soort moes reduceert. Verwarm hem zachtjes in de oven, met alleen wat suiker, geen water, en dan komen de sappen langzaam vrij, waardoor de vorm intact blijft en de smaak sterk verbetert. Voor 3 personen: 700 gram rabarber, schoongemaakt en in stukjes gesneden ( ong. 3cm) 75 gram licht bruine basterdsuiker geraspte schil + sap van 1 grote sinaasappel 1 volle theelepel geraspte verse gember warm de oven voor op 180 ° Bereiding Doe de stukjes rabarber, de suiker, sinaasappelrasp en schil en de gember in een ovenschaal en meng ze even door elkaar. Zet midden in de oven en 30 à 40 minuten op 180 ° staan. Niet afdekken. Dan laten afkoelen en gebruiken of invriezen. Frans recept, naar Delia Smith.

Rabarber Compote en rabarberkruimeltaart

Ingrediënten (dessert, 4 personen): Voor de compote: 750 gram rabarberstelen, 3-4 flinke eetlepels appelstroop, 1 eetlepel sinaasappelsap, 2 eetlepels custardpoeder, 2-3 eetlepels melk, handvol rozijnen Voor de crumble van amarettikoekjes: 30 gram boter, 60 gram (riet)suiker, 1 eetlepel water, 600 gram rabarberstelen, boter voor het invetten, 200 gram amarettikoekjes, 80 gram zachte boter, 2 eetlepels honing, 1 eetlepel gembersiroop, mespunt kaneelpoeder, eventueel iets bloem Kies smalle, glanzende rozerode stelen voor een mooie kleur van de compote en -moes. Rabarber is rijk aan vitaminen en mineralen, maar niet iedereen waardeert de ruime hoeveelheid oxaalzuur, die je proeft. Het schuurt langs de tanden. Vroeger werd er krijt aan de rabarber toegevoegd tijdens het koken om het oxaalzuur te binden. Een andere oplossing is het onderste witte stukje dat aan de stelen zit mee te koken. Ook kan oxaalzuur worden geneutraliseerd door de rabarber te eten in combinatie met zuivel. Het calcium uit de melk bindt het oxaalzuur. Rabarbercompote met vanille- of custardvla, met dikke yoghurt of dot slagroom of crème fraiche lost dit probleem dus ook op. Voor de compote: Maak de rabarberstelen schoon en snijd ze in stukjes van 2-3 cm. Breng ze al roerend (niet in een aluminium pan), met de appelstroop en het sinaasappelsap aan de kook (alleen water toevoegen als het aanbrandt). Roer het custardpoeder uit met de melk. Voeg dit mengsel, al roerende toe, zodra de rabarber kookt, samen met een handje rozijnen. Kook de rabarber 2-3 minuten door, de stukjes moeten bijtgaar blijven. ‘ Serveer met crème fraIche of dikke Griekse. yoghurt. Voor de crumble: Verwarm de oven voor op 150 graden. Smelt de boter met de suiker in een pan met dikke bodem en laat dit zachtjes karameliseren. Voeg zodra de suiker gekleurd is een eetlepel water toe samen met de in stukjes gesneden rabarber. Kook de rabarber, al roerende, 3 minuten. Vet een ovenvaste schaal met een inhoud van circa 2 liter in. Hak de amarettikoekjes grof in een keukenmachine of door ze in een plastic zak te doen en er met een deegroller overeen te rollen. Meng de amaretti met de boter, honing, gembersiroop en kaneelpoeder tot een kruimelige massa. Voeg eventueel bloem toe. Verdeel de crumble over de rabarber. Bak de crumble in 20 minuten goudbruin. Serveer lauwwarm evt met een bolletje goed vanille-ijs!

Rabarber crumble ijs

Alles met rabarber is lekker, maar rabarbercrumble is extra lekker, zeker wanneer je er ijs van maakt. Maak eerst de crumble: vermeng de ingrediënten tot een kruimelig deeg. Verkruimel het in een springvorm. Snij de rabarber in stukjes van 1 cm. Meng met de suiker en het citroensap in de ovenschaal. Verwarm de oven voor op 190ºC. Schuif de ovenschaal op de onderste richel van de oven en de springvorm op de bovenste richel van de oven. Bak de crumble 10 minuten en haal uit de oven. Bak de rabarber nog 15-20 minuten tot ze zacht is. Haal uit de oven en laat wat afkoelen. Doe de rabarber in de keukenmachine en maal tot puree. Laat door en door koud worden in de koelkast. Breek de crumble in kleine stukjes (de grootte van erwtjes). Roer rabarberpuree door de room en laat in de ijsmachine bevriezen (ca 30 minuten). Roer als het ijs klaar is maar nog wel zacht de koekkruimels erdoor. Als je geen ijsmachine hebt: laat het ijs in een plastic bak bevriezen en roer het ieder half uur door. Schep voor het echt hard is de kruimels erdoor. Laat het ijs verder bevriezen. crumble: 75 g bloem 50 g boter 50 g lichte basterdsuiker 0,5 theelepel gemberpoeder IJs: 500 gr schoongemaakte rabarber 225 g suiker 1 eetlepel citroensap 500 ml slagroom Extra nodig: grote ondiepe ovenschaal springvorm keukenmachine ijsmachine (kan ook zonder)

RabarberYoghurtFool

Voor de slanke lijn kun je dit maken met vetvrije yoghurt en met een vervanger voor de suiker ( canderel,). Maar dit smaakt nog lekkerder met volle Griekse Yoghurt.. Voor 4 personen Ingredienten: 1 portie rabarber compote ( zie recept) 200 gram Griekse yoghurt 2 bolletjes gember Bereiding Maak eerst de rabarbercompote, maar dit keer zonder sinaasappelsap en rasp. Gebruik eventueel Canderel in plaats van bruine basterdsuiker . Als de compote uit de over komt moet je hem in een zeef overdoen, zodat hij goed kan uitlekken. Als het vocht verdwenen is maak je met een blender of keukenmachine of staafmixer een dikke puree van de compote.. Doe de puree in een schaal en laat hem helemaal afkoelen. Als de puree goed is afgekoeld, doe je de yoghurt in een andere kom en meng je er de helft van de rabarberpuree door . Doe dit mengsel in 4 toetjes-glazen en schep met een lepel de overgebleven puree erover. Snij tenslotte de gemberbolletjes in stukjes ( lucifertjes) en versier daar de glazen mee. Dek dan af met plasticfolie en zet in de koelkast tot het moment van opdienen

Rode kool speciaal voor de feestdagen

100 gr echte boter Ongeveer 150 gram iets dikker dan normaal gesneden bacon, in stukjes gehakt 1.5 kg fijn gesneden / geschaafde rodekool 4 granny Smith appels, geschild, van klokhuis ontdaan en in plakjes gesneden 100 gr rozijnen De schil van 1 kleine ( biologische) sinaasappel ( heel dun schillen, zo weinig mogelijk wit meenemen!! 200 gr licht bruine basterdsuiker 2 pijpjes kaneel 300 ml rode wijn 3 eetlepels rode wijn azijn

Smelt in een grote pan, met dikke bodem, de boter op hoog vuur en voeg dan de baconsnippers toe. Roer goed en laat in ongeveer 4 minuten tijd wat kleur krijgen. Haal de pan van het vuur.
Leg nu een kwart van de geschaafde rode kool op het licht gebakken spek, doe er een kwart van de appels op, een kwart van de rozijnen, een kwart van de sinaasappelschil en van de bruine suiker. Herhaal laag voor laag, tot alles op is . Duw tenslotte de 2 pijpjes kaneel goed in de rode kool.
Zet de pan terug op een hoog vuur en voeg de wijn en de azijn toe. Breng aan de kook en laat 3 à 4 minuten koken. Sluit de pan dan af met een zeer goed sluitend deksel, en breng het vuur terug naar de kleinst mogelijke stand ( eventueel op kleinere brander) en laat ongeveer anderhalf uur zachtjes sudderen, tot alles zacht is.
Vooral niet roeren, omhalen enz!! Zorg dat het deksel goed sluit, maar controleer wel iedere 20 min of er nog voldoende vocht in de pan is en vul evt aan met wat water. Deze rode kool verspreidt een heerlijke geur die helemaal past bij kerst en winter! Wordt alleen maar nog lekkerder na invriezen.

Snijbiettaart met geitenkaas en noten

Ingrediënten voor 4 personen 450 gram snijbiet 5 plakjes bladerdeeg 5 eieren 125 ml slagroom 200 gram verse geitenkaas nootmuskaat, peper en zout 100 gram noten (amandelen/cashewnoten) Bladerdeeg op aanrecht laten ontdooien. Snijbiet in reepjes snijden en kort roerbakken tot het geslonken is. Vorm invetten (een gewone ovenschaal volstaat). Bladerdeeg op elkaar leggen en uitrollen tot een lap waarmee je de vorm kunt bekleden. Roer in een kom de eieren los met een beetje nootmuskaat, peper en zout. Voeg de slagroom toe en daarna de geitenkaas erdoor brokkelen. Als laatste roer je de snijbiet erdoor. Giet alles in de vorm en zet de schaal in de oven. Ongeveer 20 minuten bakken op 200 graden. Dan de noten bovenop verdelen en nog eens 15 minuten op 200 graden bakken.

Venkeltaart

Barkmateriaal: ingevette vlaaivorm met losse bodem (diameter bodem 26 cm, hoogte 3 cm) Vulling: 500 gram knolvenkel 2 preien klontje boter 3 grote eieren 1,5 dl slagroom 1/2 theelepel zout 150 gram geraspte overjarige Goudse kaas 150 gram rookkaas in plakken Korst: 100 g tarwebloem, patent 100 gram zelfrijzend bakmeel 1 theelepel zout 80 gram zachte boter 1 groot ei circa 3 eetlepels melk De mediterrane venkel deed het al prima in onze streken toen de Mechelse dokter Rembert Dodoens zijn Cruijdeboeck publiceerde in 1552. En waar het zaad niet allemaal goed voor was! Nierkwalen, maagkwalen, oogkwalen, oorpijn en schorpioenenbeten (met wijn erbij, dat wel) verdwenen als sneeuw voor de zon. Bovendien was het zo goed voor het zog – nu nog vind je op internet aanbevelingen van venkel voor de ontwikkeling van een weelderige boezem. Vreemd genoeg moesten we hier tot 1951 wachten op een recept voor de onderste verdikte stengel (eigenlijk geen knol, maar een bol). Mevrouw Sarels van Rijn, directrice van de Gemeentelijke Industrie- en Huishoudschool in Vlissingen, komt de eer toe het eerste recept voor de zoete bolvenkel te hebben gegeven. En ook al wordt er sinds eind vorige eeuw flink wat bolvenkel gekweekt in Nederland, het is nog steeds geen veel gegeten groente. Maar de stoute smaak nodigt echt uit tot bredere toepassing. Bij de venkel een plakje van de onderkant snijden en de groene stompjes wegsnijden. Bollen halveren en wassen; half uur in ruim water koken. Koud spoelen, droog deppen en in plakjes snijden. De prei, zonder het donkere groen, in plakken snijden. Roerend glazig fruiten in de boter. Afkoelen. Room, eieren en geraspte kaas klaarzetten. Oven voorverwarmen op 200°C. Bloem, bakmeel en zout mengen. Met twee messen de boter erdoor snijden, met de vingertoppen tot kruim wrijven, ei toevoegen en dan zoveel melk erdoor roeren dat alle droge bloem wordt opgenomen. Snel een soepele bal kneden. Het deeg op een bestoven werkvlak uitrollen tot een cirkel van 32 cm. De vorm hiermee voeren. De deegbodem bedekken met plakken rookkaas en gebakken prei. De venkel hierover verdelen. Eieren los kloppen met room en zout, mengen met geraspte kaas. Mengsel over de venkel scheppen. Bakken: 40-45 minuten op de richel net boven de onderste. Heet eten.

Worteltjes met peultjes en citroenboter

Ingrediënten 500 gr panklare worteltjes, in schuine stukjes van +/- 4 cm zout 300 gr peultjes 1/2 citroen, uitgeperst 25 gr boter 2 1/2 el peterselie, (geknipt) Bereiding: Kook de worteltjes in water met zout +/- 7 min. beetgaar. Kook de peultjes 5 min. in water met zout. Giet beide groenten af en doe ze in een pan. Schep er het citroensap en de boter door en warm alles op een laag vuur al omscheppend door. Schep de peterselie erdoor. Lekker met een biefstuk en frietjes

Zwarte bessen yoghurt ijs

Voor 7 dl 400 gr zwarte bessen (mag met steeltjes etc) 150 ml water 150 gr suiker 100 mi (Griekse) yoghurt Breng de zwarte bessen met water en suiker aan de kook, zet het vuur laag en laat het geheel 3-4 minuten zachtjes pruttelen. Wrijf de bessen dan door een zeef. lets laten afkoelen en de yoghurt erdoor heen roeren. IJs opdraaien.

Zuurkool

Ingrediënten: Keulse inmaakpot (of een 5ltr kunststof tonnetje uit de watersport verkrijgbaar bij o.a De Vrijbuiter); een oud doekje; een plankje; een zware steen; een doek. Witte kool 120 gr zout (bij 4 kg kool) iets karnemelk jeneverbessen zwarte peperkorrels De inmaakpot (tonnetje) schoonwassen met kokendheet sodawater, naspoelen met kokendheet water en met een schone doek toegedekt, laten afkoelen. De kool van de buitenste bladeren ontdoen en in lange dunne snippers schaven. De kool met het zout kneden tot zich een pekel heeft gevormd. Bij het kneden de handen nu en dan met karnemelk bevochtigen. De kool overbrengen in de pot, ondertussen steeds stevig aandrukken; nu en dan enige jeneverbessen en peperkorrels toevoegen. Op de kool een doekje leggen, hierop het plankje en de steen. De pot bedekken met een doek (of de deksel van het tonnetje, maar NIET vastdraaien) en wegzetten op een frisse plaats, die niet al te koel is. De zuurkool ten minste 6 weken laten staan. Zorg ervoor dat de kool NET ONDER WATER BLIJFT. Er komt bovenop de theedoek een soort schimmel te staan. Haal de theedoek weg en spoel hem schoon en leg hem weer terug. Wanneer de zuurkool op smaak is, kan men de kool invriezen.